آزمایش Hemoglobin Electrophoresis

اشتراک گذاری:

Hemoglobin Electrophoresis

آزمایش الکتروفورز هموگلوبین

رنج نرمال آزمایش Hemoglobin Electrophoresis

بزرگسالان / کهنسالان : بر حسب درصد هموگلوبین کل

• 95% _ 98% : HgA1

• 2% _ 3% HgA2

• 0/8% _ 2%: HgbF

• 0% : HgbS

• 0% : HgbC

• 0% : HgbE

کودکان (HgbF)

• نوزادان : 50% _ 80%

• کمتر از 6 ماه : کمتر از 8%

• بیشتر از 6 ماه : 1% _ 2%

کاربرد آزمایش Hemoglobin Electrophoresis

الکتروفورز هموگلوبین آزمایشی به منظور شناسایی و اندازه گیری کمی هموگلوبین های غیر طبیعی ( هموگلوبینوپاتی ها ) است. این آزمایش برای تشخیص کم خونی سلول داسی ، تالاسمی و سایر هموگلوبینوپاتی ها استفاده می شود.

شرح آزمایش Hemoglobin Electrophoresis

تاکنون هموگلوبین های گوناگونی شناخته شده اند ، اما شایع ترین آنها عبارت از : A1 , A2 , S , F , C , E می باشند.مقدار بار الکتریکی هر یک از انواع اصلی هموگلوبین ها متفاوت است. هنگامی که هکوگلوبین حاصل از گلبول های قرمز لیز شده را روی کاغذ الکتروفورز در میدان الکترومغناطیسی قرار می دهند ، انواع مختلف هموگلوبین با سرعت های متفاوتی حرکت می کنند و از یکدیگر جدا می شوند. حرکت انواع گوناگون هموگلوبین روی کاغذ موجب پیدایش باند های مختلفی می شود. هر کدام از این باند ها نمایانگر هموگلوبین خاصی هستند. شکل باند حاصل با شکل باند طبیعی و سایر باندهای غیر طبیعی شناخته شده مقایسه می گردد. سپس از روی آن وجود بیماری را تشخیص می دهند. مقدار هر باند را می توان به صورت درصد هموگلوبین کل گزارش نمود که نشانگر شدت بیماری می باشد.

هموگلوبین A1 مهمترین جزء تشکیل دهنده ی هموگلوبین در RBC طبیعی است. HgbA2 ، تنها بخش کوچکی از کل هموگلوبین را تشکیل می دهد. HgbF جز اصلی هموگلوبین جنینی است ، اما مقدار آن در بزرگسالان طبیعی اندک است. چنانچه سطح هموگلوبین F در بیماران بیشتر از 3 سال از 2% تجاوز نماید غیر طبیعی محسوب می گردد. هموگلوبین F حتی با وجود مقادیر اندک اکسیژن نیز قادر به حمل آن می باشد ( مانند دوران جنینی ). در بیماران دچار هیپوکسی مزمن و طولانی ( مانند اختلالات قلبی مادرزادی) ، هموگلوبین F به طور جبرانی ممکن است افزایش یابد تا به انتقال اکسیژن موجود کمک نماید. HgbS و HgbC از انواع هموگلوبین های غیر طبیعی هستند که عمدتا در سیاه پوستان امریکایی دیده می شود. هموگلوبین E بیشتر در مردمان جنوب شرقی آسیا مشاهده می شود. هموگلوبین S در ارتباط با کم خونی سلول داسی است. HgbS هموگلوبین نسبتا نا محلولی است. چنانچه مقدار اکسیژن موجود کم باشد ، شکل هلالی یا داسی به خود می گیرد ، به طوری که شکل RBC را به شدت تغییر می دهد.  پیامد داسی شدن موضعی گلبول ها ، انسداد رگ است که ممکن است منجر به انفارکتوس عضو گردد. طول عمر این گلبول های قرمز داسی کوتاه تر است و در نتیجه این بیماران دچار کم خونی می شوند. طول عمر گلبول های قرمز حاوی HgbC کوتاه تر است و سریع تر از گلبول های قرمز طبیعی تجزیه می شوند و ممکن است آنمی همولیتیک خفیف تا شدیدی ایجاد کند.

پیش ساز های گلبول قرمز ، HgbE را با بازدهی کمتری می سازند ؛ چنانچه HgbE در گلبول های قرمز افزایش یابد ، میانگین حجم گلبولی (MCV) این سلول ها کاهش می یابد.

تعیین مقدار هموگلوبین های غیرطبیعی به تعیین وضعیت زیگوتی در هموگلوبینوپاتی های فامیلی کمک می کند. به علاوه با تعیین مقدار پروتئین مقدار پروتئین غیر طبیعی هموگلوبین می توان اقدام به طراحی روش پایش درمانی به قصد افزایش نوع موثر هموگلوبین و کاهش نوع غیر طبیعی نمود.

حتما بخوانید : آزمایش ژنتیک چیست؟

عوامل تداخل کننده آزمایش Hemoglobin Electrophoresis

انتقال خون طی 12 هفته قبل ممکن است سبب تغییر نتایج آزمایش می شود.

هموگلوبین گلیکوزیله می تواند قله هموگلوبین F را پایین ببرد و به طور کاذب موجب کاهش سطح HgbF گردد.

روش کار و مراقبت از بیمار

ناشتایی : ندارد

لوله ی معمول خون : بنفش کم رنگ

افزایش سطح Hemoglobin Electrophoresis

• بیماری سلول داسی

• بیماری هموگلوبین H

• تالاسمس ماژور

• صفت سلول داسی

• تالاسمی مینور

• بیماری یا صفت هموگلوبین C

• بیماری یا صفت هموگلوبین E : نمای الکتروفورزی این هموگلوبینوپاتی ها کاملا کلاسیک است ، یعنی برای بیماری های فوق الذکر تشخیصی است.

سایر آزمایش های مربوط

هموگلوبین

✅ با ما در مسیر سلامتی گام بردارید ✅